Με ιδιαίτερη χαρά ανακοινώνουμε τη διεξαγωγή του 3ου Πανελλήνιου Συμποσίου του Ινστιτούτου Σχεσιακής και Ομαδικής Ψυχοθεραπείας (ΙΣΟΨ), το οποίο θα πραγματοποιηθεί στις 5 και 6 Φεβρουαρίου διαδικτυακά στα
Αγγλικά και 7 και 8 Φεβρουαρίου 2026 στην Αθήνα διά ζώσης στα Ελληνικά.
Το φετινό Συμπόσιο τιτλοφορείται ως εξής :
«Κοινωνικό ασυνείδητο και πατρότητα: Σχεσιακή ψυχανάλυση και ομαδική ψυχοθεραπεία»
και επιδιώκει να φωτίσει τις πολυδιάστατες όψεις της πατρότητας —ψυχικές, κοινωνικές, θεσμικές και πολιτισμικές— μέσα από τον φακό της σχεσιακής ψυχαναλυτικής και ομαδικο-θεραπευτικής σκέψης, σε άμεση σύνδεση με
τη
θεώρηση της «ομαδικής στροφής» στη σχεσιακή ψυχαναλυτική σκέψη (Charalambides, 2024). Το κοινωνικό ασυνείδητο, όπως έχει περιγραφεί από τον E. Hopper (1996) περαιτέρω στις μετα-θεσμικές και
διαγενεακές αναγνώσεις, συνιστά μια δεξαμενή συλλογικής μνήμης και τραύματος που δομεί τη συμβολική παρουσία και απουσία της πατρικής μορφής.
Η έννοια της πατρότητας προσεγγίζεται όχι μόνο ως φαντασιακή και ενδοψυχική κατασκευή, αλλά παράλληλα ως κοινωνικό και ιστορικά παραγόμενο υποκείμενο. Στοχεύουμε να αναδείξουμε τους τρόπους με τους οποίους οι
πατρικές αναπαραστάσεις εγγράφονται στο εσωτερικό των ψυχικών δομών αλλά και των συλλογικών φαντασιώσεων, συχνά ως ενσάρκωση της εξουσίας, της απώλειας ή της επιθυμίας, και να εστιάσουμε στους μηχανισμούς μέσω
των
οποίων η πατρότητα ανακατασκευάζεται στις μετανεωτερικές μορφές συγγένειας και ταυτότητας.
Το Συμπόσιο απευθύνεται σε όσους/ες/α είναι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, ψυχαναλυτές, ομαδικοί ψυχοθεραπευτές, φοιτητές, ειδικευόμενοι αλλά και σε όσους/ες/α ενδιαφέρονται για τη διερεύνηση της πατρότητας ως
πεδίου
συνάντησης της κλινικής πράξης, της κοινωνικής θεωρίας και της πολιτισμικής αναπαράστασης. Σημείωση: Ειδική μνεία θα γίνει στη συμβολή της «ομαδικής στροφής» στη σχεσιακή ψυχανάλυση και θα περιλαμβάνει διαλόγους
με
βάση τα έργα του Σταύρου Χαραλαμπίδη «Ο Δήμιος του Φθόνου» (2022) και «Τα Δουλικά του Μένους» (2025), καθώς και τους δύο Συλλογικούς Τόμους Σχεσιακής Ψυχανάλυσης και Ομαδικής Ψυχοθεραπείας του ΙΣΟΨ (2023, 2024),
όπου
διαφαίνεται η μετατόπιση της σχεσιακής θεωρίας από τη διυποκειμενική δυάδα στην πολυκεντρική δυναμική του θεσμού, της ομάδας και του κοινωνικού πεδίου.
Κύριες Ενότητες του Συμποσίου
• Θεσμός, εξουσία και πατρότητα: Η έννοια του «πατρικού Νόμου» στην κλασική ψυχανάλυση και η εκ νέου νοηματοδότησή του μέσα από τη σχεσιακή ψυχαναλυτική και ομαδική προσέγγιση. Η
πατρική αναπαράσταση ως φορέας
θεσμικών μεταβιβάσεων και οργανωτικών φαντασιώσεων (Charalambides, 2017, 2024).
• Αδελφικές συσχετίσεις στην παρουσία και απουσία του πατέρα: Η ανάδυση της οριζόντιας μεταβίβασης στα πλαίσια των ομάδων και των θεραπευτικών θεσμών. Ο ρόλος της αδελφικής
μεταβίβασης στην κατασκευή της
πατρότητας.
• Το τραύμα της απώλειας του πατέρα: Οι διαγενεακές επιπτώσεις και οι πολλαπλοί τρόποι ψυχικής επεξεργασίας της απουσίας πατρικής λειτουργίας, με έμφαση στο πένθος και τις
παλινδρομήσεις.
• Η πατριαρχία και η μισανδρία στον φεμινισμό: Κριτική και αναστοχαστική αποτύπωση της πατρικής μορφής εντός των σύγχρονων φεμινιστικών λόγων. Η ανάγκη για ένα σχεσιακό, μη εκδικητικό
φεμινισμό που ενσωματώνει τη
συναισθηματική πολυπλοκότητα της πατρότητας.
• Η έννοια του πατέρα στα LGBTQIA2S+ ζευγάρια: Νέες μορφές πατρότητας και αναπαράστασης της πατρικής λειτουργίας σε ποικιλομορφίες οικογενειακής δομής. Επαναδιατύπωση του ρόλου του
πατέρα στο κοινωνικό ασυνείδητο
της
πολυγονεϊκής ταυτότητας.
• Θεσμικός αναλφαβητισμός και πατρότητα στα ψυχαναλυτικά και ομαδικοθεραπευτικά ινστιτούτα:
Η ενότητα διερευνά πώς οι θεραπευτικοί θεσμοί ενσαρκώνουν —ή αποτυγχάνουν να ενσαρκώσουν— «πατρικές λειτουργίες». Η αδυναμία επεξεργασίας των μεταβιβαστικών φαινομένων οδηγεί σε αυταρχισμό ή παθητική αποσύνδεση.
Η
θεσμική σιωπή και η ακαμψία αναπαράγουν σχήματα πατρικής απουσίας ή τιμωρίας. Προτείνονται αναγνώσεις της πατρότητας ως θεσμικής ευθύνης.